Maksillofasiyal travmalar genel olarak çene ve yüz bölgesindeki, yumuşak kemik ve dokuları etkileyen yaralanmalar olmaktadır.
Spor yaralanmaları, trafik kazaları, şiddet eylemleri, düşmeler ve iş kazaları sonucunda meydana gelebilen maksillofasiyal travmalar, bireylerde konuşma ve yemek yeme gibi fiziksel fonksiyonları etkilemektedir. Ayrıca dış görünümü de olumsuz etkileyen durumlar olmaktadır. Uzman çene cerrahisi hekimleri tarafından tedavi edilmesi gereken bu yaralanmalarda, cerrahi müdahale ve uzun rehabilitasyon süreci gerekli olur. Prof. Dr. Celal Çandırlı, doğru tedavi yöntemleri ile bu tarz yaralanmalarda etkili bir tedavi süreci gerçekleştirir.
Maksillofasiyal Ne Demek?
Maksillofasiyal bölge; beyin, beyin sapı, beyincik ve omurilik dışındaki kısımları yani kafatasının sinir sistemini içeren alanın dışı olarak tanımlanır. Daha açık bir ifadeyle; yanak, göz, çene ve burun gibi yüz bölgelerini kapsamaktadır.
Kazalar veya çeşitli dış etkenlerden dolayı bu alanda ciddi yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Bu yaralanmalar, maksillofasiyal travmalar olarak tanımlanır. Maksillofasiyal alanda yapılan cerrahi işlemlere ise, maksillofasiyal cerrahi denilmektedir.
Maksillofasiyal Travmalar Nedir?
Maksillofasiyal travmalar gün geçtikçe artan tıbbi bir sorun olarak bilinmektedir. Doğru ve etkili tedavi gerçekleştirilmediğinde maksillofasiyal travmalar, bazı hastalarda ölüm ve sakatlık riskinin ortaya çıkmasına neden olur.
Bu yaralanmalar yüz ve kafatası gibi dış etkilere karşı koruyucu özelliği bulunmayan alanda; travmatik pek çok yaralanma olarak görülebilmektedir. Basit bir kesik ve abrasyondan yumuşak doku kayıpları ve ezilmeler, yüz ve çene yaralanmaları, çeşitli kemik kırıkları ile karakterize olan kompleks yaralanmalar olarak farklı şekillerde olabilmektedir. Maksillofasiyal travmalar açıklanacak olursa;
- Burun kırıkları
- Zigomatik kemik kırıkları
- Mandibula kırıkları
- Orbita taban kırıkları
- Maksilla kırıkları
- Diş kırıkları
- Sinüs yaralanmaları
- Supraorbital bölge kırıkları
- Alveol kırıkları
- Nasoethmoid kırıklar
Maksillofasiyal Travmalar için Modern Tedavi Yöntemleri
Maksillofasiyal travmalar için muayene anam nezle başlar. Öncelikle maksillofasiyal travmalar nerede olduğu mutlaka soruşturulur. Böylelikle yüz kemik kırığının nerede olabileceği ortaya çıkarılmaya çalışılır.
| Muayene Yöntemleri | Açıklama |
| İnspeksiyon | Ödem, hematom, ekimoz ve mevcutsa fonksiyon kayıpları gözlenir. Kemik bütünlüğünün durumu krepitasyon olup olmadığı incelenir. |
| Radyografik Tetkikler | Yüz kemiği kırıklarının tanısında oldukça etkili bir yöntemdir. Bu tetkikler sayesinde kırığın şekli, yeri ve kırığın uç kısımlarında deplasman olup olmadığı rahatlıkla ortaya çıkar. |
| Cadwell Grafisi | Orbital kemik, frontal kemik, maksiller sinüsün yan duvarı, zigomatikofrontal sütürler bu tetkik sayesinde ortaya konur. Bununla birlikte orbita taban kırıklarının saptanması da bu inceleme ile gerçekleşir. |
| Waters Grafisi | Maksiller ve maksilla, zigomatik ark ve kemik gibi travmalar bu incelemeyle gözlenebilmektedir. |
| Fronto Oksipital Ön Arka Grafi | Mandibula üst ve alt diş arkları, nasal septum, burun tabanı ve sert damak gibi yaralanmalar bu tetkikle ortaya konur. |
| Ters Waters ve Mento Oksipital Grafi | Zigomatik kemik, orbita ve maksiller sinüs incelemesinde bu yöntem yararlıdır. |
Tüm bu incelemeler yapıldıktan sonra, hastalara uygulanacak tedavi şekli; kapsamlı ve sistematik bir algoritma tarafından planlanmaktadır. Genel olarak maksillofasiyal travmalar için tedavi süreci cerrahi müdahale şeklinde gerçekleşir. Daha sonra uzun süreli bir rehabilitasyon süreci hastalar için başlar.
Bu tarz maksillofasiyal travmalar noktasında acil ve doğru bir tedavi gereklidir. Çünkü yüzde kalıcı deformite ve solunum problemlerine yol açan olumsuz durumlar gözlenebilir. Böyle bir rahatsızlık durumunda, Prof. Dr. Celal Çandırlı ile iletişime geçebilirsiniz.
Maksilla Kırığı Nedir?
Maksilla bölgesi; yüzün orta bölümünün en geniş kemiği olmaktadır ve en sık travma görülen bölge olarak bilinmektedir. Bu bölge duyu organlarının fonksiyonları açısından oldukça önem taşımaktadır.
Çeşitli travmalar sonucunda meydana gelen maksilla kırıkları neticesinde; konuşma, çiğneme ve yutma fonksiyonlarında bozukluk ve yüz deformiteleri görülebilmektedir. Ortognatik cerrahi kapsamında uygulanan çeşitli tedavi yöntemleri ile travmatik kırıkların düzeltilmesi için işlemler gerçekleştirilir.
Lefort Kırıkları Sınıflaması
Genellikle trafik kazalarında meydana gelen maksilla kırıkları, farklı şekillerde sınıflandırılmaktadır. Peki, bu travmatik kırıklar nasıl sınıflandırılır?
- Parsiyel Alveolar Kırık
- Le Fort I Kırığı
- Le Fort II Kırığı
- Le Fort III Kırığı
Le Fort kırıkları ile ilgili detaylı bilgiler verilecek olursa;
- Le Fort I Kırığı; güvercin kırığı olarak adlandırılır. Genellikle damak kemiğini, sfenoid ve ptergoid kemiğin alt kısmını içine almaktadır.
- Le Fort II Kırığı; maksillanın piramit şeklindeki kırığı da denilmektedir. Kırık; nazal kemikler, zigomatikomaksiller sütür ve orbita alt kenarından geçer.
- Le Fort III Kırığı; diğer adı kraniyofasiyal ayrılmadır. Yüzdeki travma oldukça şiddetli ise ciddi sonuçlar ortaya çıkarmaktadır.
Zigomatik Kemik Kırığı Nedir?
Ev, iş ve trafik kazaları gibi nedenlerden dolayı oluşan yüz travmalarından bir tanesi de zigomatik kemik kırığı olmaktadır. Bu durum yüzün işlevini ve estetik görünümüne olumsuz yönde etkilemektedir. Zigoma kemik kırığı sonucunda; üst ve alt çene kemikleri, burun, göz çevresi, elmacık kemikleri ve alın gibi alanlar zarar görebilir.
Çene cerrahisi tarafından çeşitli tedaviler uygulanan zigoma kırığında; kırığın şiddeti ve durumu tedaviyi etkilemektedir. Hafif düzeydeki kırıklarda konservatif tedaviler uygulanır. Ancak ileri düzeydeki kırıklarda cerrahi yöntem tercih edilir.
Cerrahi yöntemde zigoma kırığı düzeltilerek, kemik anatomik konumuna döndürülür. Bu işlemde; zigoma implantı, plak, vida ve tel gibi sabitleyici tıbbi malzemeler kullanılır.
Sık Sorulan Sorular
Maksillofasiyal travmalar ile ilgili en sık sorulan sorular şu şekildedir;
1 – Maksillofasiyal Kırıklar Nelerdir?
Ağız ve çene cerrahisi de denilen maksillofasiyal cerrahi; ağız, yüz, boyun ve çene bölgesindeki hastalıkların tedavi ve teşhisi ile ilgilenen bir alandır. Bu alanda çeşitli maksillofasiyal travmalar meydana gelebilir. Travmalar sonucunda meydana gelen maksillofasiyal kırıklar; yüz implantları ve diğer modern tedavi yöntemleri ile düzeltilir.
2 – Maksillofasiyal BT Ne Demek?
İlgili alanda görüntü almak için kullanılan ve özel bir tarayıcıya sahip olan diş röntgen türüdür. Bu röntgen sayesinde maksillofasiyal travmalar ve sorunlar doğru bir şekilde teşhis edilir.
3 – Major Travmalar Nelerdir?
Şiddetli düşmeler ve yaralanmalar, trafik kazaları, fiziksel saldırılar, sporcu yaralanmaları, savaşlar ve doğal afetler; insanlarda fiziksel şekilde travmaya neden olan kaynaklardır. Bahsedilen olaylar, etkisiyle vücutta fiziksel bir etki ortaya çıkar. Yani maksillofasiyal travmalar, doku hasarı ve kanama gibi ciddi sonuçlar buna örnek verilebilir.
4 – Maksillofasiyal Nedir Tıpta?
Tıp literatüründe maksillofasiyal travmalar; ağız, çene, boyun ve yüz bölgesinde çeşitli kazalar sonucunda meydana gelen kırıklar şeklinde tanımlanır.
5 – Maksillofasiyal Neresidir?
Maksillofasiyal travmalar meydana gelen maksillofasiyal bölge; beyin sapı, omurilik, beyin, beyincik gibi kafatasında bulunan alanların dışında kalan kısımdır. Yani yanak, göz, burun ve çene gibi alanları ifade eder.
