Şaşılık, göz kayması olarak da bilinen iki gözün aynı noktaya bakarken paralel olmaması ile karakterize olmuş bir göz sağlığı problemidir. Farklı tiplerde görülebilen şaşılık genellikle çocukluk çağında açığa çıkmaya başlar. Doğum sırasında yaşanılan problemler, bebeğin anne karnında gelişim sürecinde göz kaslarının yeterince gelişmemesi, genetik faktörler veya şiddetli geçirilen bir enfeksiyon nedeniyle çocuklarda şaşılık gelişebilir. Bazı kişilerde yetişkinlik döneminde de göz kaslarında meydana gelebilen felçler nedeniyle göz kayması görülebilir. Bunun yanı sıra tiroid hastalıkları veya nadiren gözde gelişen tümörler nedeniyle şaşılık gelişimi gözlemlenebilir.
Göz Kayması Belirtileri Nelerdir?
Göz kayması gelişmesi halinde göz yapısında gözle görülür değişiklikler meydana gelebilir veya bazı davranışsal farklılıklar açığa çıkabilir. Göz kayması halinde bireyler bir noktaya bakarken diğer gözün farklı bir yöne doğru baktığı gözlemlenir. Gelişen şaşılık tipine göre göz kayması burna doğru, dış yöne doğru, aşağı veya yukarı doğru gelişebilir. Bunun yanı sıra aşağıda bahsedilecek olan davranışsal değişimler gözlemlenebilir:
- Işığa veya güneşe bakılması halinde tek gözün kapatılması
- Her 2 gözün kullanılabilmesi için başın belirli bir yöne doğru eğilmesi
- Çocuklarda anlamlandırılamayan düşme
Bu belirtilerin haricinde; gözlerde sulanma, baş ve göz ağrısı, bulanık görme veya çift görme şikayetleri gelişebilir. Bazı kişilerde üç boyutlu görme yeteneğinde kaybolma da gözlemlenebilir.
Şaşılık Çeşitleri Nelerdir?
Şaşılık, açığa çıkan göz kayması şekline göre farklı türlere ayrılır. İçe kayma, dışa kayma, yukarı kayma ve aşağı kayma olacak şekilde 4 farklı türe ayrılır. Bu türlerin oluşum sebebi ise kendi aralarında çeşitlik gösterir. Hastalığın gelişme nedeni ve zamanına göre şaşılık türleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Doğumsal şaşılık
- Kas felçleri nedeniyle gelişen şaşılık
- Kırma kusuruna bağlı şaşılık
- Gizli şaşılık
- Yalancı şaşılık
- Yetişkinlik döneminde görülen şaşılık
Göz Kayması Nasıl Tedavi Edilir?
Şaşılık tedavi yöntemleri hastada görülen göz kayması türüne ve bu probleme neden olan ana sağlık problemine göre değişkenlik gösterir. Bebeklerde şaşılık görülmesi halinde ilk 6 aya kadar genellikle herhangi bir tedavi yöntemine başvurulmaz. Bebeklerde ilk 4 ay boyunca ara ara oluşan şaşılık, göz kayması normal kabul edilebilen bir durumdur. Göz kaslarının gelişmesiyle şaşılık kendiliğinden geçebilir ve bu tür durumlar yalancı şaşılık olarak adlandırılır. Ancak göz kaymasının geçmemesi ve 4.aydan sonra varlığını sürdürmesi halinde şaşılığın ilerlemesinin önüne geçilmesi adına çeşitli tedavi yöntemlerine başvurulabilir. Bu noktada gözlük tedavileri, göz egzersizleri gibi yöntemler uygulanabilir. Ancak tedaviye herhangi bir yanıt alınamaması halinde şaşılık ameliyatına başvurulur.
Şaşılık ameliyatı sırasında göz kaslarına müdahaleler gerçekleştirilir. Böylece ameliyat sonrasında gözlerin aynı bakış açısına sahip olması sağlanabilir. Şaşılık ameliyatı her yaş grubuna uygulanabilen, etkili bir tedavi yöntemidir.
Çocukluk veya yetişkinlik döneminde gelişen göz kaymalarında da benzer adımlar izlenir. Ancak göz kaymasını ek olarak göz tembelliği gelişmesi başlaması halinde tedavi sürecinde emin adımlarla ilerlenmesi son derece önemlidir. Göz tembelliğinin ilerlemesini önlemek ve görme kusurlarının artmasını engellemek adına direkt olarak cerrahi müdahalelere de başvurulabilir.
Göz kayması tedavisinde erken teşhis ve erken tedavi son derece önemlidir. Botoks uygulamaları, gözlük ve prizmatik cam tedavileri erken evrelerde etkili olabilir. Cerrahi müdahaleye başvurulması halinde ise tek bir müdahaleyle şaşılığın başarılı bir şekilde iyileştirilmesi sağlanabilir. Şaşılığın farklı bir sağlık problemi nedeniyle gelişmesi halinde bu hastalığın da tedavisi sağlanmalıdır.
