Omurgada dar kanal (spinal stenoz), omurilik ve sinirlerin geçtiği kanalın daralması sonucu ortaya çıkan, beyin cerrahisi pratiğinde sık karşılaşılan bir omurga hastalığıdır. Bu daralma bel (lomber) ya da boyun (servikal) bölgesinde görülebilir. Her iki hastalık aynı isimle anılsa da, belirtileri, oluşturduğu riskler ve beyin cerrahisi açısından tedavi yaklaşımları önemli farklılıklar gösterir.
Bel Dar Kanalı (Lomber Spinal Stenoz) Nedir?
Bel dar kanalı, omurganın alt kısmında sinir köklerinin sıkışmasıyla oluşur. Genellikle 50 yaş üzeri hastalarda görülür ve yavaş ilerler.
Bel dar kanalının tipik özellikleri:
- Yürürken bel ve bacaklarda ağrı
- Bacaklarda uyuşma ve güçsüzlük
- Kısa mesafe yürüyebildikten sonra durma ihtiyacı
- Öne eğilince veya oturunca rahatlama
- Uzun süre ayakta duramama
En ayırt edici özellik: Yürüdükçe artan, dinlenince azalan bacak ağrısıdır.
Boyun Dar Kanalı (Servikal Spinal Stenoz) Nedir?
Boyun dar kanalı, omuriliğin doğrudan baskı altında kaldığı daha kritik bir durumdur. Çünkü bu bölgede sadece sinir kökleri değil, omuriliğin kendisi etkilenir.
Boyun dar kanalının tipik özellikleri:
- El ve parmaklarda uyuşma
- İnce motor hareketlerde bozulma (düğme ilikleyememe)
- Yürümede dengesizlik
- Kollarda ve bacaklarda güç kaybı
- İleri vakalarda idrar–gaita kontrol problemleri
Boyun dar kanalı, bel dar kanalına göre daha ciddi ve daha acil değerlendirilmesi gereken bir hastalıktır.
Hangisi Daha Tehlikelidir?
Her iki hastalık da yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürür; ancak boyun dar kanalı, omurilik hasarı riski nedeniyle daha tehlikeli kabul edilir. Gecikmiş tanı, kalıcı güç kaybı ve yürüme bozukluklarına yol açabilir.
Bel dar kanalında ise çoğu hasta uzun süre ameliyatsız yöntemlerle takip edilebilir.
Tedavi Yaklaşımları Farklı mıdır?
Evet.
- Bel dar kanalı:
- Fizik tedavi
- İlaç tedavisi
- Epidural enjeksiyonlar
- Gerekirse cerrahi
- Boyun dar kanalı:
- Hafif olgularda yakın takip
- İlerlemiş vakalarda erken cerrahi önerilir
Ne Zaman Mutlaka Doktora Başvurmalısınız?
- Yürürken sık sık durmak zorunda kalıyorsanız
- Ellerde ilerleyici uyuşma ve beceri kaybı varsa
- Dengeniz bozuluyorsa
- İdrar veya dışkı kontrolünde sorun başladıysa
Bu belirtiler, dar kanalın ileri evreye geçtiğini gösterebilir.
Bel ve boyun dar kanalı aynı hastalığın farklı bölgelerdeki formları olsa da, belirtileri, riskleri ve tedavi öncelikleri farklıdır. Özellikle boyun dar kanalında geç kalmamak, kalıcı hasarın önüne geçmek açısından hayati önem taşır.
